ELEKTROODPADY, inaczej elektrośmieci, to grupa odpadów obejmująca zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Tego typu odpady zawierają liczne substancje szkodliwe oraz trujące, które po wydostaniu się z uszkodzonego sprzętu - lodówki, pralki, komputera, świetlówki czy innego urządzenia elektronicznego - łatwo przenikają do gleby, wód gruntowych i powietrza. Może to powodować zanieczyszczenie środowiska naturalnego, stanowiąc tym samym zagrożenie dla roślin i zwierząt, a przede wszystkim dla zdrowia ludzi.
Spośród substancji niebezpiecznych, występujących w elektroodpadach do najważniejszych należą:
- rtęć - zawarta w niektórych świetlówkach - jest metalem bardzo szkodliwym, który po przeniknięciu do organizmu powoduje uszkodzenie nerek, zaburzenia wzroku, słuchu, mowy i koordynacji ruchów, deformuje kości i może być przyczyną zmian nowotworowych;
- ołów - wykorzystywany w elektronice jako składnik stopów lutowniczych i szkła kineskopowego - ma właściwości toksyczne i rakotwórcze. Wchłonięty do organizmu, najpierw dostaje się z krwią do wątroby, płuc, serca i nerek, potem metal gromadzi się w skórze i mięśniach. Ostatecznie kumuluje się w tkance kostnej i niszczy szpik;
- związki bromu - stosowane w komputerach - po przeniknięciu do środowiska powodują u ludzi i zwierząt schorzenia układu rozrodczego oraz problemy neurologiczne;
- chrom- stosowany do powlekania elementów metalowych, aby uchronić je przed korozją. Pierwiastek jest też zawarty w luminoforze lamp kineskopowych. Zatrucie chromem objawia się zaburzeniami układu krążenia oraz układu oddechowego, chorobami skóry oraz alergią;
- kadm - zawarty w bateriach i akumulatorach urządzeń elektrycznych - zaburza czynności nerek, funkcje rozrodcze, powoduje chorobę nadciśnieniową, wywołuje zmiany nowotworowe, zaburza metabolizm wapnia powodując deformację szkieletu kostnego;
- nikiel - obecny w bateriach i akumulatorach - przedostając się do organizmu w dużym stężeniu uszkadza błony śluzowe, obniża poziom magnezu oraz cynku w wątrobie, powoduje zmiany w szpiku kostnym oraz może przyczyniać się do zmian nowotworowych;
- PCB(polichlorowane bifenyle), czyli organiczne związki chemiczne, pełniące w urządzeniach funkcje chłodzące, smarujące i izolujące - po przedostaniu się do organizmu zalegają w tkance tłuszczowej powodując m.in. uszkodzenia wątroby, anomalie reprodukcyjne, osłabienie odporności, zaburzenia neurologiczne i hormonalne;
- freon, czyli R-12 - gaz syntetyczny zawarty w klimatyzatorach i lodówkach, w których pełni funkcję chłodniczą - jest szczególnie szkodliwy dla warstwy ozonowej. Od 1998 roku nie wolno go stosować w urządzeniach elektrycznych, jednak nadal spotykany jest w urządzeniach starszego typu;
- azbest - używany w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych m.in. ze względu na swoje właściwości izolacyjne - jest jednak przyczyną wielu groźnych chorób, np. pylicy azbestowej i raka płuc
PAMIĘTAJ! Ze względu na zawartość substancji niebezpiecznych elektrośmieci nie mogą być gromadzone z innymi odpadami i wymagają selektywnego zbierania.
Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 1155) do elektroodpadów zalicza się:
- wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego: chłodziarki, zamrażarki, pralki, suszarki do ubrań, zmywarki, lodówki, mikrofalówki, grzejniki elektryczne, wentylatory elektryczne, urządzenia klimatyzacyjne;
- małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego: odkurzacze, zamiatacze do dywanów, żelazka, tostery, frytkownice, młynki do kawy, urządzenia do pielęgnacji włosów i ciała, zegary, wagi;
- sprzęt teleinformacyjny i telekomunikacyjny: komputery i laptopy (w tym procesor, mysz, monitor i klawiatura), notebooki, notepady, drukarki, elektryczne i elektroniczne maszyny do pisania, kalkulatory kieszonkowe i biurowe, faksy, teleksy, telefony komórkowe i bezprzewodowe;
- sprzęt audiowizualny: odbiorniki radiowe i telewizyjne, sprzęt wideo, sprzęt hi-fi, wzmacniacze dźwięku;
- sprzęt oświetleniowy: oprawy oświetleniowe do lamp fluorescencyjnych (z wyjątkiem opraw stosowanych w gospodarstwach domowych), liniowe lampy fluorescencyjne, kompaktowe lampy fluorescencyjne, niskoprężne lampy sodowe;
- narzędzia elektryczne i elektroniczne: wiertarki, piły, maszyny do szycia, sprzęt sportowy z elektrycznymi lub elektronicznymi częściami składowymi, kosiarki;
- zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy: kolejki elektryczne i tory wyścigowe, kieszonkowe konsole do gier wideo, gry wideo;
- wyroby medyczne: sprzęt do radioterapii, sprzęt do badań kardiologicznych, sprzęt do wentylacji płuc, analizatory, zamrażarki laboratoryjne;
- przyrządy do nadzoru i kontroli: czujniki dymu, regulatory ciepła, termostaty;
- automaty do wydawania: napojów gorących, butelek lub puszek z zimnymi i gorącymi napojami, produktów stałych, bankomaty.
PAMIĘTAJ!!!
! Nie umieszczaj zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego łącznie z innymi odpadami w tym samym pojemniku. Za pozostawienie tego typu sprzętu w miejscu do tego nie przeznaczonym grozi kara grzywny.
! Demontaż zużytego sprzętu, obejmujący usunięcie składników niebezpiecznych, materiałów i części składowych może być prowadzony wyłącznie w zakładzie przetwarzania.
! Kto przeprowadza demontaż zużytego sprzętu poza zakładem przetwarzania, podlega karze grzywny w wysokości od 2 000 zł do 100 000 zł.
Materiały:www.recykling.pl
W ramach opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wszystkie elektrośmieci można oddać w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, który znajduje się przy ul. Kockiej 25 w Radzyniu Podlaskim, na terenie bazy Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp.z o.o. (PUK), bez ponoszenia dodatkowych opłat.
Broszura informacyjna Miasta Radzyń:
