Dokładnie w 10. rocznicę inauguracji „Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami” 21. lipca świętowano jubileusz dekady wydarzenia, które na stałe wpisało się w kulturalno-towarzyską mapę Radzynia, zapoczątkowało szereg wydarzeń, które cieszą się wielką popularnością wśród mieszkańców naszego miasta i ziemi radzyńskiej, wywarło duży wpływ na ogólnopolską promocję Radzynia.

10 lat temu...

Dokładnie 10 lat wcześniej – 21. lipca, 2012 roku w Bibliotece Pedagogicznej w Radzyniu odbyła się 1. edycja „Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami”. Jej gościem był Michał Kruszona, który swych słuchaczy przeniósł do Ugandy. Pomysłodawcą i głównym organizatorem cyklu był i dotychczas jest Robert Mazurek. Mówiąc o genezie inicjatywy, wspominał prezent od żony Małgorzaty w postaci książki podróżniczej, która go zainspirowała do zapraszania globtroterów do Radzynia.
Od tamtej pory gośćmi „Spotkań” było 40 podróżników – zawsze przy wielkim zainteresowaniu słuchaczy, którzy szczelnie wypełniali kolejne sale. Każdy z nich to głośne nazwisko, osoba znana nie tylko w środowisku podróżników, często – związana ze światem mediów. Wśród nich byli m.in. Jarosław Kret, Arkady Radosław Fiedler i jego syn Arkady Paweł Fiedler, Tadeusz Chudecki, Wojciech Cejrowski, Aleksander Doba, Artur Orzech, Elżbieta Dzikowska, Nela Mała Reporterka, , Marek Kamiński, Jacek Pałkiewicz, Marek Fiedler, Marek Niedźwiecki, Robert Makłowicz, Jakub Porada, Krzysztof Wielicki, Tomasz Gorazdowski, Krzysztof Baranowski.
Początkowo spotkania były organizowane przy współpracy z Radzyńskim Stowarzyszeniem Inicjatyw Lokalnych, Szkolnym Kołem Krajoznawczo-Turystycznym PTTK przy I LO w Radzyniu Podlaskim, a od 2015 roku cykl organizowany jest jako wspólna inicjatywa Radzyńskiego Ośrodka Kultury i działającego przy nim Radzyńskiego Stowarzyszenia „Podróżnik”.

Radzynianie pokochali „Spotkania z Podróżnikami”

– Długo zastanawiałem się, dlaczego mieszkańcy naszego miasta pokochali „Radzyńskie Spotkania z Podróżnikami” – i to w dobie, gdy można usiąść przed telewizorem czy komputerem i w ten sposób przenieść się w dowolny zakątek świata – mówił podczas spotkania jubileuszowego Robert Mazurek. – Odpowiedź jest bardzo prosta: każda edycja cyklu to gwarancja ciekawego tematu, barwnej opowieści oraz spotkania z nietuzinkową osobowością podróżnika. I oczywiście – zdobycia szerokiej wiedzy o dalekich, egzotycznych lub też tajemniczych miejscach, odległych nie tylko geograficznie, ale również kulturowo. Relacje z wypraw to nie tylko pasjonujące, czasem mrożące krew w żyłach, czasem wzruszające, ale także pełne humoru opowieści, ale również – pokazy slajdów, czasem przywiezionych z szerokiego świata pamiątek, projekcje filmów, wystawy fotograficzne, rozmowy on-line, warsztaty podróżnicze, koncerty czy niezapomniany „Afrykański Tydzień w Radzyniu Podlaskim”. – Jednym słowem: każde spotkanie było inne, ale zawsze – niezwykle atrakcyjne. Warto zauważyć, że atrakcyjność „Spotkań” polegała także na tym, ze były one organizowane w różnych miejscach Radzynia i okolic – placówkach oświatowych, kulturalnych, bibliotekach, szkołach, parafiach.
Należałoby dodać, że oprócz wymienionych czynników starannego przygotowania każdego spotkania, ważne było również to, że do mieszkańców Radzynia i ziemi radzyńskiej poprzez liczne media lokalne i regionalne docierały informacje nie tylko o terminie i miejscu spotkania, ale również o jego bohaterze i jego podróżniczych dokonaniach. O ich przygotowanie i rozesłanie dbał również Robert Mazurek.

„Skwer Podróżników” – nową atrakcją turystyczną Radzynia

Stałą pamiątką „Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami” i dodatkową atrakcją turystyczną Radzynia stał się Skwer Podróżników. Dzięki przychylności władz miasta z burmistrzem Jerzym Rębkiem na czele od 21 maja 2015 roku globtroterzy odsłaniają tam swoje tabliczki. Każdorazowo mają one kształt łapy niedźwiedzia – motyw nawiązujący do herbu miasta – w którą wpisane jest imię i nazwisko podróżnika. W ten sposób niedźwiedź symbolicznie wędruje sobie po skwerze. Odwiedzający Radzyń turyści bardzo się nimi interesują, bo zazwyczaj znają nazwiska osób tam uwiecznionych. Inauguracji Skweru Podróżnika dokonał Aleksander Doba – pierwszy człowiek na świecie, który trzykrotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki, wykorzystując do tego wyłącznie siłę własnych mięśni. Od tamtego czasu na skwerze swoje tabliczki odsłoniło 19 podróżników.

Ogólnopolska reklama Radzynia

W ciągu 10 lat dzięki „Radzyńskim Spotkaniom z Podróżnikami” mieszkańcy naszego miasta mogli „z pierwszej ręki” poznać wiele różnych, ciekawych miejsc na świecie, a dzięki swoistemu „sprzężeniu zwrotnemu” – Polacy mogli poznać Radzyń Podlaski. Ciepłe przyjmowanie podróżników (co wyrażało się zawsze dużym zainteresowaniem spotkaniami ze strony mieszkańców, obdarowywaniem gości niebanalnymi upominkami (sympatyczną karykaturą, pamiątkowym medalem czy nawet tabliczką na Skwerze Podróżników) sprawiło, że Radzyń stał się miejscem znanym w środowisku podróżników, zaproszenie do naszego miasta zaczęło być traktowane jako wyróżnienie (powiedział o tym wprost Tomasz Michniewicz). Poza tym każda wizyta stała się okazją do przynajmniej krótkiej prezentacji miasta i jego zabytków. Wielu gości stało się ambasadorami Radzynia.
– Do tej pory wspominają oni i ciepłe przyjęcie, i wielkie zainteresowanie ich spotkaniami, a także fascynujące zabytki Radzynia – podkreślał Robert Mazurek. A oto działania podróżników promujące nasze miasto: Stefan Czerniecki – autor reportaży podróżniczych „Za siódmą górą” emitowanych w TV Republika zrealizował o naszym mieście cały cykl programów, głównie o pałacu Potockich, które dały nam ogólnopolską, darmową promocję. Rozmowy z Martyną Wojciechowską wprawdzie dotychczas nie doprowadziły do ustalenia terminu jej wizyty w naszym mieście (głównie z powodów osobistych podróżniczki data wizyty była wielokrotnie przesuwana), ale zainteresowały ją naszym miastem, dzięki czemu pałac Potockich znalazł się na liście kandydatów – a potem zwyciężył w plebiscycie na „7 Nowych Cudów Polski” ogłoszonym przez „National Geographic Traveler”, którego Martyna Wojciechowska jeszcze do niedawna była redaktor naczelną. W 2015 roku wiele mediów ogólnopolskich informowało o tym fakcie. Na zdjęciach Romualda Koperskiego płynącego samotnie przez Atlantyk widzimy podróżnika z serami ze Spomleku – to także efekt wizyty w naszym mieście. Tomek Michniewicz prezentował Radzyń na antenie Radia Zet w swojej audycji „W drogę!”, a Weronika Mliczewska napisała scenariusz programu „Zakochaj się w Polsce”, którego 221. odcinek poświęcony został naszemu miastu i był już wielokrotnie emitowany w TVP1 i TVP Polonia. W 2022 r. Elżbieta Dzikowska otrzymała tytuł „Honorowego Obywatela Powiatu Radzyńskiego”.
„Radzyńskie Spotkania z Podróżnikami” oraz Skwer Podróżników były tematem różnych audycji radiowych i programów telewizyjnych. Robert Mazurek w programach TVP3 Lublin „Poranek między Wisłą i Bugiem” czy „Panorama Lubelska” wielokrotnie mówił o wydarzeniach odbywających się w ramach cyklu. W 2019 roku redaktor Krzysztof Kot w „Twoje miasto w RMF FM” na żywo z Radzynia przybliżał ideę skweru. Podobnie w 2021 roku Aneta Dyrla w programie „Odkryj regiony”, który jest emitowanym przez oddziały TVP w Rzeszowie, Krakowie, Lublinie i Kielcach, prosto z placu zapraszała do Radzynia na nasze spotkania. Aktor Tomasz Bednarek, we wspomnianym już programie TVP1 „Zakochaj się w Polsce”, spacerował po skwerze i mówił o idei spotkań. To wszystko potwierdza fakt, że Skwer Podróżników stał się nową atrakcją turystyczną nie tylko na skalę województwa ale i całego kraju. Podobnie jest z „Radzyńskimi Spotkaniami z Podróżnikami”, które już dawno wyrobiły sobie ogólnopolską renomę.

Spotkania starannie udokumentowane

„Radzyńskie Spotkania z Podróżnikami” mają bogatą dokumentację, dzięki czemu do ich treści można wracać. Z okazji jubileuszu 5-lecia cyklu w Galerii „Oranżeria” Radzyńskiego Ośrodka Kultury odbył się wernisaż karykatur podróżników autorstwa Przemysława Krupskiego. Inicjatywa doczekała się kontynuacji podczas jubileuszu 10-lecia cyklu, tym razem w „Galerii na Płocie” ROK. Na wystawie zaprezentowanych zostało czterdzieści obszernych i niezwykle starannie opracowanych banerów. Każdy został poświęcony odrębnej edycji „Spotkań”. Co roku informacje o odbytych spotkaniach są publikowane w Radzyńskim Roczniku Humanistycznym. Ponadto obecne są w książce Anny Wasak pt. „Radzyń Podlaski. Wielka historia małego miasta”, albumie fotograficznym Antoniny Bożym-Rotari i Tomasza Młynarczyka pt. „Radzyń Podlaski. Nowy jest piękny, a stary – pełen tajemnic” oraz w przewodniku turystycznym Roberta Mazurka pt. „Spacerkiem po Radzyniu Podlaskim”. W 2017 roku ukazała się również książki „Radzyń Podlaski miejscem światowych spotkań”, która zawiera wywiady z gośćmi „Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami”. Obecnie w przygotowaniu jest druga część tej publikacji zatytułowana „Radzyń Podlaski na podróżniczym szlaku”.
– Przez ostatnich 10 lat Radzyń stał się miejscem światowych spotkań. Śmiało mogę powiedzieć, że zbiegło się też u nas wiele podróżniczych szlaków! – podsumował Robert Mazurek.

Podziękowania

Inicjator i główny organizator „Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami Robert Mazurek wymienił i uhonorował okolicznościowymi dyplomami duże grono osób, które były przychylne inicjatywie i w różny sposób ją wspierały, współpracowały przy organizacji. W tym gronie znaleźli się przedstawiciele władz samorządowych: Burmistrz Radzynia Podlaskiego Jerzy Rębek, Przewodniczący Rady Miasta Radzyń Podlaski Adam Adamski, Starosta Radzyński Szczepana Niebrzegowski, Wicestarosta Radzyński Michał Zając, a także sponsorzy: firma drGerard oraz Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych i Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Radzyniu Podlaskim. Podziękowania trafiły do Janusza Chmielarza, dziennikarzy: Anny Wasak, Mirosława Piasko, Tomasza Młynarczyka, Karola Niewęgłowskiego i Michała Maliszewskiego oraz autora karykatur Przemysława Krupskiego.
Burmistrz Jerzy Rębek dziękował wiernej publiczności – wszystkim, którzy przez 10 lat przybywali na spotkania z podróżnikami, współtworzyli ich wspaniałą atmosferę, przyczyniali się do trwania i rozwoju inicjatywy. Podkreślił, że dzięki kolejnym edycjom i wspaniałej atmosferze „Spotkań z Podróżnikami” Radzyń jest miejscem znanym nie tylko w województwie, ale i w Polsce, a goście przekazują pozytywną opinię o naszym mieście. Zaznaczył też szczególną rolę Małgorzaty i Roberta Mazurków: – Niemożliwe byłoby to, gdyby nie determinacja i radość towarzyszące organizacji „Spotkań” ze strony Państwa. Wyrażam wielki szacunek i wdzięczność za zaangażowanie w ubogacenie życia kulturalnego, towarzyskiego i społecznego życia miasta – mówił włodarz.
Wicestarosta Michał Zając gratulował jubileuszu „Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami” oraz wyrażał satysfakcję, że Powiat Radzyński jest częścią projektu i jest przez „Spotkania” promowany.
Jubileuszowe spotkanie uświetnił koncert Adama Szabata i Jana Kondraka pt. „Pieśni Kresów Naszych”. Zebrani ze wzruszeniem słuchali muzycznych opowieści będących osobistym, pełnym tęsknoty wyznaniem za czasem minionym, za ludźmi, którzy odeszli, a także o tragicznej historii Kresów i zwyczajnych ludziach w nią wplatanych, mieszkających dawniej bądź teraz na kresach Rzeczypospolitej, tej przeszłej i tej obecnej.
Obchodom towarzyszy wystawa „podróżniczych” karykatur Przemysława Krupskiego, którą do 30 września można oglądać w „Galerii na Płocie” Radzyńskiego Ośrodka Kultury (ogrodzenie stadionu miejskiego, od strony ścieżki rowerowej „Bulwar nad Białką”).

Fot. Tomasz Młynarczyk