Ułatwienia dostępu

  • Skalowanie treści 100%
  • Czcionka 100%
  • Wysokość linii 100%
  • Odstęp liter 100%
  • HEADER - Nie usuwać!!!

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to.

Zrozumiałem

herbW przyszłym roku obchodzić będziemy 550. rocznicę nadania praw miejskich naszej miejscowości. To okazja, by przypomnieć ważne fakty z dziejów Radzynia, który ma długą i niezwykle interesującą historię. Wydarzenia, jakie tu miały miejsce, właściciele, którzy tu przebywali i tworzyli dzieje Radzynia – pozwalają śledzić dzieje Rzeczypospolitej.

1415 - Wielki Książę Litewski Witold nadaje swemu sekretarzowi Mikołajowi Cebulce, wybitnemu dyplomacie okresu wojen polsko-krzyżackich tereny nad rzeką Białką w powiecie łukowskim – jest to najstarsza wzmianka o terenach Radzynia.
1430 - Mikołaj Cebulka lokuje wieś Niżną Białkę, zwaną później – Kozimrynkiem.

1456 - 18 czerwca Tomasz Strzempiński herbu Prus (1398 – 1460), biskup krakowski, podkanclerzy koronny i profesor Akademii Krakowskiej, wystawia dokument fundacyjny parafii w Białce Niżnej czyli Kozimrynku. Tę datę można uważać się za narodziny radzyńskiej parafii Świętej Trójcy.

1465 - 28 października Grot z Ostrowa rozpoczął proces lokacji Miasta.
1468 - 31 marca król Kazimierz Jagiellończyk nadaje Radzyniowi prawa miejskie.

1473 – król Kazimierz Jagiellończyk przekazuje w dzierżawę Dominikowi Kazanowskiemu miasto Kozirynek i wieś Białą oraz inne miejscowości. Kazanowscy na południowym brzegu Białki wznoszą budowlę mającą charakter średniowiecznej warowni.

1540 – Królowa Bona odbiera włość radzyńską Bartłomiejowi Kazanowskiemu i przekazuje ją zaufanemu dworzaninowi Mikołajowi Mniszchowi, od 1533 r – staroście łukowskiemu.

3 ćw. XVI – 2 poł. XVII - dwukrotna przebudowa warownego zamku starościńskiego, w wyniku której powstaje renesansowa rezydencja tytu palazzo in fortezza.

1614 -41 - budowa murowanego kościoła parafialnego na miejscu drewnianej świątyni pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. Kościół przyjął wezwanie Świętej Trójcy.
1644 – konsekracja kościoła Świętej Trójcy w Radzyniu.

1659 - król Jan Kazimierz przekazuje dobra radzyńskie w dzierżawę swemu pułkownikowi Henrykowi Denhoffowi, który brał udział w wojnie ze Szwedami.

1680 – Radzyń w wieczną dzierżawę otrzymuje z rąk Jana III Sobieskiego jego sekretarz i przyjaciel Stanisław Antoni Szczuka – kreator życia politycznego, mecenas sztuki, według Pawła Jasienicy "jeden z najrozumniejszych i najlepszych ludzi epoki" .

1684 -1709 - rozbudowa i przebudowa pałacu pod kierunkiem Augusta Locciego; budowla przyjmuje formę barokowej rezydencji typu repezentacyjno-obronnego.

1733 – umiera żona Stanisława Szczuki Konstancja, pochowana w kaplicy południowej kościoła pw. Świętej Trójcy

1709-1735 – właścicielką włości radzyńskich jest córka S.A. Szczuki – Wiktoria Kątska,

1735 – majątek przejmuje Marianna Kątska – córka Wiktorii.

174126 grudnia ślub Marianny Kątskiej (wnuczki S. A. Szczuki) i Eustachego Potockiego.

1749 - Jakub Fontana - architekt królewski na zlecenie Eustachego Potockiego rozpoczyna trwającą 10 lat przebudowę pałacu radzyńskiego.

1750 - 28 lutego w Radzyniu przychodzi na świat Ignacy Potocki, marszałek wielki litewski, polski polityk i działacz patriotyczny, publicysta i pisarz z wielkim dorobkiem, współtwórca Konstytucji 3 maja. Zmarł 30 sierpnia 1809 r. w Wiedniu.

1752-56Johann Chrisostomus Redler – najwybitniejszy rzeźbiarz rokokowy w Polsce - wykonuje dekorację rzeźbiarską pałacu.

1767 - 4 lutego w radzyńskiej świątyni Książę Biskup Warmiński Ignacy Krasicki udzielił sakramentu małżeństwa córce Marianny i Eustachego Potockich – Cecylii Urszuli z księciem Januszem Sanguszką.

1768 20 lutego w Warszawie zmarła Marianna z Kątskich Potocka, a po 4 dniach - 24 lutego zmarł jej mąż Eustachy Potocki, generał artylerii Wielkiego Księstwa Litewskiego, właściciel dóbr radzyńskich.

1771 – według pierwszego działu majątku, właścicielem Radzynia został najstarszy syn Potockich – Kajetan, który sprowadził relikwie św. Wincentego, od 1778 r. znajdujące się w kościele Świętej Trójcy. W wyniku kolejnych działów właścicielem pałacu został Stanisław Kostka Potocki, który po ślubie z Aleksandrą Lubomirską stał się właścicielem Wilanowa, gdzie przeniósł cenniejszą część zbiorów zgromadzonych w pałacu.

1779 r. – w wyniku podziału dóbr po Mariannie i Eustachym Potockich właścicielem Radzynia został ich syn hrabia Jan Nepomucen Eryk Potocki (zm. po 1815 roku)

1780 r. - powstaje podmiejski pałacyk nazywany "Gubernią".
1790 r. - 30 października w radzyńskim pałacu urodził się Karol Józef Lipiński, skrzypek, kompozytor i pedagog, koncertmistrz orkiestry teatru niemieckiego we Lwowie, orkiestry Gewandhaus oraz kapeli króla saskiego w Dreźnie. Zmarł 16 grudnia 1861 roku w Urłowie (Ukraina).

1799 – Jan Potocki sprzedał dobra radzyńskie z pałacem za pośrednictwem ks. Stanisława Staszica Annie z Zamojskich Sapieżynie.

1805 – w drodze do Puław w pałacu radzyńskim zatrzymuje się Aleksander I. Tu spotyka się z grupą polskich magnatów, mających nadzieję na odbudowę państwa polskiego przez cara rosyjskiego (tzw. plan puławski, którego autorem był książę Adam Czartoryski, który wysunął projekt utworzenia z ziem zaboru pruskiego i rosyjskiego Królestwa Polskiego, ściśle związanego z Rosją. Na skutek postawy Prus plan nie został zrealizowany.

1810 - Radzyń otrzymuje rangę powiatu, w niektórych pomieszczeniach pałacowych znalazły się urzędy.

1817 25 września w pałacu radzyńskim odbyło się wesele córki Sapieżyny – Anny Zofii z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim (1770-1861).

1818 – Anna Sapieżyna w pomieszczeniach pałacowych zakłada szkołę elementarną.

1823 – dobra radzyńskie przechodzą w ręce Anny Sapieżanki i jej męża Adama Jerzego Czartoryskiego - późniejszego twórcy paryskiego centrum politycznego polskiej emigracji tzw. Hotelu Lambert. Książę Adam Jerzy Czartoryski był jednym z najbardziej zaangażowanych w sprawę odrodzenia Polski politykiem w okresie rozbiorowym, przedstawicielem interesów polskich w Europie, wybitnym mężem stanu i zwolennikiem orientacji prorosyjskiej.

1834 – w obawie przed konfiskatą majątku za udział w Powstaniu Listopadowym Czartoryscy sprzedają majątek Antoniemu Korwin Szlubowskiemu. W rękach Szlubowskich majątek radzyński znajduje się do roku 1944, a pałac – do 1920.

1861 – 22 stycznia w Radzyniu urodził się Zenon Przesmycki "Miriam" – literat, odkrywca, wydawca i popularyzator twórczości Cypriana Kamila Norwida.

1864 – w czasie Powstania Styczniowego Pałac Potockich zajęli Rosjanie, w sali balowej urządzili sąd polowy, który skazywał schwytanych powstańców na śmierć, zsyłkę, więzienie. Pomieszczenia piwniczne zmieniono na cele więzienne.

1920 - 29 maja ostatni właściciele pałacu – Bronisław i Zofia Szlubowscy przekazali Pałac Potockich wraz z najbliższym otoczeniem władzom II Rzeczypospolitej. Sami osiedlają się w pałacyku Gubernia.

1920 – od 9/10 do 16 sierpnia oddziały sowieckie zajmują Radzyń i pałac, który za siedzibę obiera sobie Powiatowy Komitet Rewolucyjny.

1920 - od 18 sierpnia w pałacu kwaterowało dowództwo Frontu Środkowego, na którego czele stał gen. Edward Śmigły-Rydz.

1939 – 19 grudnia w Warszawie zmarł hrabia Bronisław Feliks Korwin Szlubowski herbu Ślepowron, ostatni właściciel Radzynia. Urodził się 7 października 1855 roku w Radzyniu.

1939-44 – w czasie okupacji w pałacu stacjonują Niemcy, prowadzą prace remontowe, ale w lipcu 1944 r. podpalają archiwum, w wyniku czego wnętrza pałacu spłonęły, zniszczony został dach i częściowo ściany; na szczęście ocalały rzeźby Redlera.

1961 – 14 grudnia umiera ostatnia właścicielka Pałacu Potockich - Zofia Szlubowska.

2015 - 2 lipca Pałac Potockich staje się własnością Miasta Radzyń Podlaski

2015 – Pałac Potockich wygrywa V plebiscyt National Geographic Traveler Na "7 Nowych Cudów Polski".

2016 31 maja - wizyta Prezydenta Polski Andrzeja Dudy w Radzyniu – spotkanie na dziedzińcu Pałacu Potockich w Radzyniu.

© Urząd Miasta Radzyń Podlaski 2018

Projekt i wykonanie: UM | Przewiń do góry ↑