Gimnazjum Nr 1 w Radzyniu Podlaskim nosi imię Orląt Lwowskich. Uroczystość nadania imienia oraz poświecenia sztandaru szkoły odbyła się w sobotę, 30 maja. - Orlęta Lwowskie stanowią przykład odwagi i patriotyzmu, niezłomnej postawy w dążeniu do wolności. We współczesnych czasach stanowią wzór cnót obywatelskich i narodowych - motywowała wybór imienia dyrektor szkoły Bożena Płatek. - Wybrane przez nas imię pozwoli na upowszechnianie wiedzy o dawnych Kresach i wybitnych Polakach związanych ze Lwowem.
Uroczystość nadania imienia rozpoczęła się od Mszy św. sprawowanej pod przewodnictwem ks. bp. Kazimierza Gurdy w kościele pw. Trójcy Świętej. Podczas Eucharystii ordynariusz siedlecki dokonał aktu poświęcenia sztandaru szkoły.
W homilii ksiądz biskup nawiązał do czytania z Księgi Syracydesa, mówiącym o istocie mądrości, która, jak podkreślił, nie jest tożsama z wiedzą: - Mądrość dotyczy tego jednego przedmiotu, jakim jest życie człowieka… uczy, jak żyć... Darem mądrości posługują się poszczególni ludzie, społeczności i narody w decyzjach, wyborach, odpowiedziach na pytanie: co jest dobre, co złe, co przynosi szkodę, co korzyść, na jakich wartościach oprzeć trzeba życie. Są to wartości, trwałe i niezmienne, m.in. Bóg, Honor i Ojczyzna. Przyjęte i pielęgnowane stanowią o wartości ludzi i narodów.
Jako przykład mądrości opartej na tych wartościach przytoczył Orlęta Lwowskie. - To uczniowie szkół lwowskich, harcerze, uczniowie, którzy nie posiadali szerokiej wiedzy, ale byli mądrzy; wiedzieli, co w życiu człowieka, narodu jest ważne, wiedzieli, jak wielką wartością jest wolność, bo ich ojcowie za tę wolność walczyli i ginęli. Nie pozwolili zniszczyć dorobku swych ojców, stanęli do nierównej walki. Ponieważ dorośli przebywali na frontach I wojny światowej, postanowili zastąpić ich najmłodsi mieszkańcy Lwowa w zaszczytnym obowiązku walki o wolność i niepodległość. Rzucili hasło: „Nie damy Lwowa!” i ruszyli do walki z hasłem „Bóg -Honor- Ojczyzna”.
Nadanie imienia Orląt Lwowskich szkole to przejęcie przekazu płynącego z ich postawy, forma zachowania pamięci i tożsamości narodowej, zgodnie ze słowami francuskiego marszałka Ferdynanda Focha: „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć, tracą życie”.
Biskup siedlecki część homilii poświęcił znaczeniu sztandaru: - Sztandar jest nośnikiem idei, jest nauczycielem prawdy i wartości, które symbolizuje. Sztandar jest jak osoba, której oddaje się cześć, który się szanuje, broni, honoruje.
- Na sztandarze wypisane są słowa Bóg-Honor-Ojczyzna - wskazywał dalej bp Kazimierz Gurda.- Bądźcie ludźmi kochającymi Boga, stawiajcie Go na pierwszym miejscu w swoim życiu. Bądźcie ludźmi honoru, brońcie imienia was samych, każdego człowieka, waszej szkoły. Nie pozwalajcie, by kogokolwiek poniżano, pomagajcie tym, co są słabi. Kochajcie Ojczyznę, dla niej się uczcie, pracujcie, poznawajcie jej historię, brońcie dobrego imienia w świecie, naśladujcie patronów - swoich rówieśników, którzy Polskę kochali do przelania krwi, oddania swojego życia - zwrócił się kaznodzieja do społeczności szkoły.
Następnie biskup siedlecki Kazimierz Gurda dokonał poświęcenia sztandaru Gimnazjum Nr 1 im. Orląt Lwowskich.
Po Mszy św. uczestnicy uroczystości przeszli do budynku szkoły. Tu odbył się akt odsłonięcia umieszczonej przy wejściu do szkoły tablicy z napisem informującym o imieniu szkoły. W odsłonięciu wzięli udział: dyrektor Bożena Płatek, bp Kazimierz Gurda, burmistrz Radzynia Jerzy Rębek, prof. Bolesław Wstążka, założyciel i prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, syn lwowskiego Orlęcia, prezes PUK Sławomir Sałata oraz przedstawiciel uczniów Bartosz Twarowski,
Uroczystość w sali gimnastycznej prowadziła Małgorzata Szram, obowiązki gospodarzy pełnili dyrektor Gimnazjum Nr 1 Bożena Płatek oraz burmistrz Miasta Radzyń Jerzy Rębek. Uroczystość uświetniła obecność pocztów sztandarowych: Miasta Radzyń Podlaski, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II, I Liceum Ogólnokształcącego oraz Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Bohaterów Powstania Styczniowego w Radzyniu, Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich, Szkoły Średniej im. Marii Konopnickiej Nr 24 we Lwowie oraz gospodarzy - Gimnazjum Nr 1 im. Orląt Lwowskich w Radzyniu.
Wśród gości uczestniczących w uroczystości byli m.in.: bp Kazimierz Gurda, proboszczowie radzyńskich parafii: ks. prał. Roman Wiszniewski, ks. kan. Andrzej Kieliszek oraz ks. Henryk Och, ks. Dariusz Bondyra kapelan Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich w Lublinie, ks. Krzysztof Chaciński długoletni prefekt Gimnazjum Nr 1 w Radzyniu. Sekretarz Stanu w MEN Tadeusz Sławecki, Marszałek Województwa Lubelskiego Sławomir Sosnowski, Andrzej Mironiuk - kierownik oddziału zamiejscowego w Białej Podlaskiej Kuratorium Oświaty w Lublinie, delegacja Szkoły Średniej Nr 24 im. M. Konopnickiej we Lwowie z dyrektor Lucyną Kowalską, liczni członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich z założycielem i honorowym prezesem prof. Bolesławem Wstążką, lwowianie, a także przedstawiciele radzyńskich samorządów: miasta z burmistrzem Jerzym Rębkiem oraz przewodniczącym Rady Miasta Adamem Adamskim, powiatu ze starostą Lucjanem Kotwicą, gminy z wójtem Wiesławem Mazurkiem, dyrektorzy szkół, przedstawiciele instytucji i zakładów pracy.
Przewodniczący Rady Miasta Adam Adamski na ręce dyrektor Bożeny Płatek oraz przedstawicieli uczniów przekazał tekst podjętej jednogłośnie 26 marca uchwały o nadaniu imienia Orląt Lwowskich Gimnazjum r 1 w Radzyniu Podlaskim.
Następnie głos zabrała Bożena Płatek, która przedstawiła drogę do nadania Gimnazjum imienia Orląt Lwowskich i motywację wyboru tego imienia dla szkoły.
- Każdy Polak kocha dwa miejsca: miejsce swego urodzenia i Lwów - rozpoczęła dyrektor, która zaprezentowała argumenty za wyborem imienia Orląt Lwowskich.
- Pierwszym argumentem jest fakt, że wychowanie patriotyczne w Gimnazjum Nr 1 stanowi istotny filar wychowawczy. Nie sposób nie przywoływać polskiej historii z lat 1918-20 wiążącej się z Lwowem i Ziemią Lwowską. Nie sposób nie wiedzieć o powstaniu gimnazjalistów, studentów, batiarów, kobiet i harcerzy, ich dowódców - to oni bronili polskości Lwowa w listopadzie 1918 r. Nie sposób przemilczeć ich heroizm, heroizm obrońców Zadwórza z 17 sierpnia 1920 r. - mówiła dyrektor Bożena Płatek. Dodała, że jest to miasto wielu wielkich Polaków: Karola Lipińskiego, Zbigniewa Herberta, Wojciecha Kilara, Kazimierza Górskiego, Stanisława Lema oraz Mariana Hemara, narodzin polskiego harcerstwa.
Przypomniała historię kilkunastoletnich kontaktów Gimnazjum Nr 1 ze Lwowem i 4-letnią współpracę ze Szkołą Średnią Nr 24 im. Marii Konopnickiej we Lwowie z polskim językiem wykładowym. W tym czasie Gimnazjum Nr 1 z Radzynia gościło uczniów i nauczycieli lwowskiej szkoły, a radzyńscy gimnazjaliści wraz z dyrekcją i nauczycielami odwiedzali miasto Zbigniewa Herberta. W marcu 2014 r. szkoła we współpracy z Radzyńską Izbą Regionalną zorganizowała wystawę fotografii „Ta joj, ta Lwów. Miasto w obiektywie Gimnazjum Nr 1 w Radzyniu Podlaskim” mającą na celu popularyzowanie wiedzy o grodzie nad Pełtwią.
- Dzięki Patronowi Gimnazjum zyskuje indywidualność i tożsamość, która będzie ją wyróżniała spośród innych szkół. Będziemy promować naszego patrona, jego postawę życiową i dokonania, wejdziemy do rodziny szkół, Orląt Lwowskich, nasze działania zechcemy nadal opierać na wartościach wychowawczych, kulcie miłości do Ojczyzny - wielkiej i małej, będziemy kotwiczyć w wartościach potwierdzonych życiem i postawą Orląt Lwowskich, młodych ludzi, którzy treść słowa Ojczyzn wypełnili miłością, odwagą, a wielu - życiem. To imię pozwoli na upowszechnianie wiedzy o Kresach, wielkich Polakach związanych ze Lwowem.
Dyrektor Płatek zapowiedziała, że społeczność szkoły będzie dwa razy w roku świętować z racji imienia Patronów. W listopadzie będzie to święto patrona szkoły, ponieważ obrona Lwowa miała miejsce od 1 do 22 listopada 1918 roku. W maju obchodzone będą urodziny Antosia Petrykiewicza - najmłodszego kawalera orderu Virtuti Militari, którego wizerunek znajduje się na awersie sztandaru.
Po przemówieniu nastąpił moment przekazania sztandaru przez przedstawicieli Rady Rodziców i fundatorów na ręce dyrektor Bożeny Płatek, następnie dyrektor za słowami: Nieście ten sztandar z godnością, przekazała go uczniom Gimnazjum, po czym nastąpił akt ślubowania. Rotę odczytał uczeń Adam Dudek laureat olimpiady języka polskiego.
Przed dniem nadania szkole imienia został zorganizowany I Konkurs o Lwowie i obronie miasta w 1918 „Semper Fidelis” pod patronatem Burmistrza Miasta Radzyń Podlaski Jerzego Rębka. Podczas uroczystości zostały wręczone nagrody laureatom konkursu.
Po wyprowadzeniu sztandarów zostało przedstawione poruszające widowisko o obronie Lwowa przez Orlęta. Słowo wstępne, prezentujące kontekst historyczny walk o Lwów w listopadzie 1918 roku, ich przebieg oraz losy Cmentarza Orląt Lwowskich przedstawiła Elżbieta Twarowska. W widowisku wystąpili uczniowie Gimnazjum, scenariusz przygotowała Bożena Płatek, która również je wyreżyserowała, stroną muzyczną zajęła się Beata Jastrzębska. W spektaklu zostały wykorzystane m.in. utwory muzyczne Wojciecha Kilara i Bartosza Chajdeckiego oraz teksty poetów związanych ze Lwowem, m.in. Mariana Hemara i Zbigniewa Herberta oraz Kornela Makuszyńskiego.
Spotkanie zakończyły wystąpienia zaproszonych gości.
Zdjęcia: Karol Niewęgłowski