"Mecenat dawnych właścicieli Radzynia Podlaskiego a rozwój centrum kulturalnego na Podlasiu w połowie XVIII wieku" to tytuł publikacji zawierającej materiały z konferencji, zorganizowanej w Radzyniu w 2019 r. przez Związek Rodu Kątskich, radzyński Oddział Archiwum Państwowego oraz Urząd Miasta Radzyń Podlaski. Książkę od połowy czerwca będzie można nabywać  w Radzyńskim Ośrodku Kultury.

Publikacja zawiera szereg ciekawych artykułów dotyczących historii Radzynia, sylwetek jego właścicieli i wartości architektonicznych Pałacu Potockich. Oto ich aautorzy i tytuły :

Część I publikacji PORTRETY OSIEMNASTOWIECZNYCH WŁAŚCICIELI RADZYNIA:

Janusz Siemion: Stanisław Antoni Szczuka – Podkanclerzy Litewski, jedna z najważniejszych postaci ówczesnej Rzeczypospolitej, „Pan na Radzyniu i Szczuczynie”
Robert Antoń: Jan Stanisław Kątski – przykład żołnierza, polityka i literata I połowy XVIII wieku
Edyta Oworuszko: Pozostałości księgozbioru Potockich z Radzynia Podlaskiego w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie
dr Joanna Kowalik-Bylicka: Marianna z Kątskich Potocka – mecenaska kultury, bibliofilka, tłumaczka, wzorowa matka – w 250. rocznicę śmierci (w świetle korespondencji)
dr hab. Krzysztof Gombin: Inicjatywy artystyczne oraz polityka gospodarcza Eustachego Potockiego

dr hab. Joanna Subel: Twórczość skrzypcowa Karola Lipińskiego – konglomerat form i gatunków klasyczno-romantycznych

Część II:  PAŁAC RADZYŃSKI JAKO SPLENDOR WŁADZY I MĄDROŚCI MECENATU

dr hab. Krzysztof Gombin: Radzyński pałac – wybitne dzieło architektury polskiego rokoka. Analiza formy i treści
dr Tomasz Dziubecki: Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim jako magnacka manifestacja statusu politycznego i gustu artystycznego

Zapraszamy też do lektury przedmowy do publikacji autorstwa Burmistrza Radzynia Podlaskiego, Jerzego Rębka.

Zjazd członków Związku Rodu Kątskich, który odbył się w Radzyniu Podlaskim w dniach 7–9 czerwca 2019 roku, był ważnym wydarzeniem dla naszego miasta – zarówno pod względem naukowo-poznawczym jak i artystycznym. Zaszczytem było dla naszej społeczności goszczenie potomków Rodu niezwykle zasłużonego dla całej Rzeczypospolitej, także – w szczególny sposób dla naszego miasta. Z wielką radością i satysfakcją przyjęliśmy wiadomość o publikacji, zawierającej materiały z konferencji naukowej, która stanowiła ważną część spotkania.

Ma ona szczególne znaczenie w tym czasie, gdyż w roku 2023 zakończy się remont Pałacu Potockich i wyjątkowy zabytek – europejskiej klasy perła rokoka – rozpocznie nowy etap swego istnienia, będzie mógł rozbłysnąć pełnym blaskiem i przyciągać rzesze turystów, którzy tu będą poznawać chwalebne karty naszej historii i zachwycać się pięknem zabytku. W Muzeum Kultury Sarmackiej, które tu powstanie, będzie miejsce dla zaprezentowania Sarmatyzmu Oświeconego, którego reprezentantem był bez wątpienia dziadek Marianny z Kątskich Potockiej – Stanisław Antoni Szczuka – sekretarz i przyjaciel Jana III Sobieskiego – mecenas sztuki, bibliofil, wspaniały gospodarz, pisarz polityczny, inspirator reform m.in. w oświacie, wyjątkowy dyplomata i mediator. Jemu zawdzięczamy przebudowę istniejącego wcześniej w Radzyniu pałacu na rezydencję barokową, a samej Mariannie z Kątskich Potockiej – stworzenie w radzyńskim pałacu gniazda rodowego Potockich i nadanie mu wyjątkowej rangi zarówno przez przebudowę na rezydencję rokokową o wyjątkowych w skali europejskiej walorach architektonicznych, jak i stworzenia z tego miejsca ważnego centrum życia politycznego i kulturalnego. Czas, gdy właścicielami Radzynia byli Marianna z Kątskich i Eustachy Potoccy, a następnie ich synowie, to złoty wiek naszego miasta. Z tego dziedzictwa czerpiemy dumę, odwołujemy się do niego, staramy się przypominać zasługi dla Rzeczpospolitej. A są one wielkie i dalekosiężne. Staranne, patriotyczne i obywatelskie wychowanie synów sprawiło, że stali się oni filarami epoki oświecenia, która dążyła do zreformowania państwa. Udana reforma edukacji, której przewodzili Ignacy i Stanisław Kostka Potoccy, w dużym stopniu przyczyniła się do zachowania tożsamości narodowej w trudnych czasach zaborów.

Niniejsza pozycja, zawierająca materiały z konferencji wygłoszonych podczas radzyńskiego Zjazdu Związku Rodu Kątskich, jest niezwykle cenna dla naszego środowiska. Dzięki starannie dobranym tematom i znamienitym prelegentom mogliśmy wzbogacić wiedzę o wielu aspektach dotyczących naszego miasta: jego dziejach, wybitnych postaciach z nim związanych, głębiej poznać rolę, jaką w historii Polski i kulturze polskiej, a nawet europejskiej odegrały niezwykłe postacie związane z Radzyniem, jak również posiąść wiedzę o niezwykłych walorach architektonicznych radzyńskiego Pałacu Potockich. Ze wzruszeniem oglądaliśmy nieznane wcześniej portrety zarówno Marianny jak i jej córki – Cecylii Urszuli – bohaterki legendy, którą zna chyba każdy mieszkaniec naszego miasta.

Publikacja na pewno wpłynie na poszerzenie i utrwalenie wiedzy mieszkańców o świetlanej przeszłości naszego miasta i na pewno przyczyni się do jego promocji. Za to serdecznie dziękuję Organizatorom, Prelegentom i Uczestnikom Zjazdu oraz zapraszam ponownie do Radzynia – już do wyremontowanych sal naszej „perły rokoka”.

Burmistrz Miasta Radzyń Podlaski
Jerzy Rębek